Charyzma (choć przydatna) jest zdecydowanie „przereklamowana”. O sukcesie w roli mówcy decyduje staranne przygotowanie – zarówno merytoryczne jak i emocjonalne.
Umiejętność (auto)prezentacji decyduje o naszym sukcesie (nie tylko zawodowym). Jeśli przeprowadzenie prezentacji to dla Ciebie „zło konieczne” i oddał(a)byś wiele, by nie musieć tego robić, uwierz mi na słowo: możesz to zmienić! Jak?
Na dobry początek porzuć przekonanie, że dobre wystąpienie to efekt talentu i charyzmy, które dane są tylko nielicznym. Nic bardziej mylnego.
Przemawiania można się nauczyć.
Dobrym mówcą nie zostaje się, bo ma się szczęście lub talent – tu potrzeba ciężkiej pracy.
Carmine Gallo (2016, s. 269)
Elżbieta Żurek, autorka książki „Wystąpienia perswazyjne” podkreśla, że żadna dobra przemowa czy prezentacja „nie zaistniałaby bez godzin poświęconych na przygotowanie” (2010, s. 20).
Nie mamy na plecach żadnego magicznego pstryczka, który moglibyśmy przełączyć i w jednej chwili zmienić się w genialnych mówców. Bez względu na to kim jesteś, musisz poświęcić czas na pracę.
Bill McGowan i Alisa Bowman (2014, s. 45)
Może przekonają Cię słowa Thomasa Edisona: „W pracy 1% to inspiracja, 99% to robota w pocie czoła”.
Jak długo należy się przygotowywać?
Amator ćwiczy, aż mu się uda, profesjonalista ćwiczy, aż jest pewien, że uda się zawsze.
Agata i Jerzy Rzędowscy (2010, s. 130)
Brian Tracy uważa, że o sukcesie w roli mówcy aż w 90% decyduje staranne przygotowanie, dlatego powinniśmy to robić „wręcz przesadnie”. Zdaniem autora „Nie jest rzeczą niezwykłą, że mówca poświęca 10 godzin na lekturę, analizę, reorganizację i ćwiczenia, by wygłosić jednogodzinne przemówienie” (2015, s. 137).
Ćwiczyć powinniśmy do momentu, w którym osiągniemy „wystarczającą orientację w treści” oraz pewność siebie – wiarę w to, że umiemy przemawiać.
Ćwicz, by tak przyswoić sobie treść wystąpienia, żeby przedstawić je możliwie jak najswobodniej, jakby to była rozmowa z kimś zaprzyjaźnionym.
Carmine Gallo (2016, s. 91)
Kiedy zacząć?
Jak najwcześniej. Nie odkładaj przygotowań.
Twój największy wróg to zwlekanie. (…) odkładanie ważnych czynności związanych z prezentacją czy przygotowaniem się na później. Często okazuje się jednak, że to później nie nadchodzi do chwili, gdy włącza się czerwone światełko, gdy jest już ostateczny moment na podjęcie działania.
Paweł Lenar (2008, s. 99)
Im więcej dasz sobie czasu, tym większa szansa na ciekawą koncepcję, oryginalny punkt widzenia i oswojenie się z treścią.
W jaki sposób to robić?
Nie ma uniwersalnego sposobu – każdy musi wybrać najlepszy dla siebie.
W literaturze przedmiotu (powiedzieć licznej to „nic nie powiedzieć”) można znaleźć różne opinie, co do skuteczności poszczególnych metod. Znajdziemy zarówno:
- zwolenników nagrań wideo, według których, to najlepszy sposób na doskonalenie umiejętności przemawiania;
Pewnie zaskoczy cię wiele z tego, co zobaczysz – wszystkie „mmm”, i „eee”, zbędne, rozpraszające ruchy, np. drapanie się po nosie czy przeczesywanie palcami włosów, brak kontaktu wzrokowego itd. Zwróć uwagę zwłaszcza na tempo wypowiedzi. Zapytaj innych o opinię – czy mówisz za szybko, a może za wolno?
Carmine Gallo (2016, s. 94)
- jak i ich gorących przeciwników.
Odradzam ćwiczenie prezentacji przed lustrem lub nagrywanie prób własnego wystąpienia w celu <wyłapania błędów>. Uważam, że tego typu zabiegi są antytezą wystąpienia publicznego (które traktuję jako dialog). Obserwowanie siebie niejako pod mikroskopem w poszukiwaniu potknięć i błędów podwyższa krytycyzm wobec własnej osoby i w konsekwencji obniża samoocenę. Zaczynamy gorzej o sobie myśleć, ponieważ koncentrujemy się na błędach podczas gdy powinniśmy myśleć o swoich mocnych stronach. Co gorsza jednak, ćwiczenia przed lustrem uczą nas mówić do siebie. Eliminujemy tym samym dialog. (…) osoba, która ogląda swoje własne próby, bardziej sobie szkodzi, niż pomaga. Jest to narzędzie wymagające bardzo wysokiego poczucia własnej wartości. Stanowczo tego nie polecam.
Jacek Rozenek (2016, s. 57)
Dobrym sposobem jest wykonywanie prób przed zaprzyjaźnionym audytorium.
Próba przed grupą przyjaciół (…) jest lepszym wyjściem niż często udzielane porady: ćwiczenia przed lustrem, czytania tekstu na głos do siebie albo wielokrotnego przesłuchiwania własnej wypowiedzi. (…) w presji związanej z mówieniem przed innym jest coś, co sprawia, że treść lepiej się utrwala.
Jeremy Donovan (2016, s. 240)
Jednym ze sposobów doskonalenia jest również uczenie się od innych.
By stać się lepszym mówcą warto słuchać możliwie jak największej liczby przemówień innych mówców. (…) Obserwuj jak chodzą, mówią, poruszają się i gestykulują. Obserwuj jak doświadczony mówca otwiera przemówienie, a następnie przechodzi do głównej treści wystąpienia; jak używa przykładów; jak ilustruje; jak stosuje humor; jak przechodzi do podsumowania i kończy swoje wystąpienie.
Brian Tracy (2015, s. 23)
Możliwości jest wiele.
Grunt to się nie poddawać, bo … „gra się tak, jak się ćwiczy” (McGowan i Bowman 2014, s. 193).
I niestety …
(…) nie łudź się, że możesz zrezygnować z przygotowań. To prosta droga do katastrofy. Zachowaj czujność, bowiem im większe sukcesy będziesz odnosił w przemawianiu publicznym, tym większa będzie pokusa rezygnowania z przygotowań. Jeśli jej ulegniesz, to z pewnością tego pożałujesz.
Bill McGowan i Alisa Bowman (2014, s. 32)
Literatura:
- Donovan J., Jak wygłosić mowę życia, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2016
- Gallo C., Mów jak TED. 9 sposobów na dobrą prezentację według wybitnych mówców, Grupa Wydawnicza Foksal Sp. z o.o., Warszawa 2016
- Lenar P., Sekrety skutecznych prezentacji multimedialnych, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2008
- McGowan B., Bowman A., Traf w sedno. Jak mówić, aby przekonać, MT Biznes, Warszawa 2014
- Rozenek J. , Prezentuj z pasją, MT Biznes Sp. z.o.o., Warszawa 2016
- Rzędowscy A., J., Mistrzowskie prezentacje. Slajdowy poradnik mówcy doskonałego, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2010
- Tracy B., Mów i zwyciężaj. Jak perswazyjnie prezentować w każdej sytuacji, MT Biznes Sp. z o. o., Warszawa 2015
- Żurek E., Wystąpienia perswazyjne, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2010
