Jeśli Twoim celem jest zainspirowanie, poruszenie i zachęcenie słuchaczy – a nie jedynie „odczytanie” slajdów – nadaj swojemu wystąpieniu rys osobisty. Efektywny przekaz wymaga energii, zaangażowania i odwagi.
Sekret udanych wystąpień to połączenie znaczącej treści (informacji zaspokajających potrzeby) ze znakomitą formą prezentacji. Gwarancją wzbudzenia zainteresowania słuchaczy jest odpowiednio dobrana technika realizacji.
W tym celu:
po pierwsze: ogranicz liczbę slajdów
Uniezależnij się od slajdów.
(…) wcześniej przygotowane <niekiedy banalne i traktowane zbyt uniwersalnie> prezentacje multimedialne stanowią jakby usprawiedliwienie dla nieprzygotowanego mówcy, który opiera swoje wystąpienie wyłącznie na elementach technicznych, zapomina zaś o słuchaczach. Takie zachowanie nie wpływa pozytywnie na poziom zainteresowania audytorium. (…) Korzystanie z dobrodziejstw technik multimedialnych nie może być jedyną formą kontaktu z audytorium, tylko uzupełnieniem innych metod przekazu informacji.
Elżbieta Żurek (2003, s. 63)
Zmiana stylu prezentowania z tradycyjnego odczytywania slajdów na coś mniej konwencjonalnego jest dobrym sposobem na zdobycie zainteresowania publiczności i stworzenie elementu zaskoczenia.
Nancy Duarte (2012, s. 160)
(…) częstym błędem jest przeładowanie prezentacji slajdami. Wprowadza to niepotrzebny chaos. Prezenter chciałby przekazać wszystko, co wie i pokazać wszystkie slajdy (w końcu po coś nad nimi pracował). Ale jeżeli coś opóźni prezentację (nieplanowane pytanie od uczestnika, pogubienie się mówcy, awaria), to z końcowymi slajdami będzie się spieszył. To nie wpływa dobrze na jakość prezentacji. Prezenter, który się spieszy, zaczyna mówić niewyraźnie i szybciej oddychać, a przez to jego głos się irytująco podnosi. Zdenerwowanie mówcy udziela się publiczności.
Agata i Jerzy Rzędowscy (2010, s. 67)
po drugie: bądź entuzjastyczny
Pokaż pasję i więź z tematem. Jeśli chcesz wywrzeć pozytywne wrażenie oraz przekonać słuchaczy do wygłaszanych racji, sam musisz wierzyć w to, co mówisz – mówić z przekonaniem i zaangażowaniem.
Zmotywowani i pełni energii mówcy zawsze wydają się bardziej interesujący i łatwiej im urzec publiczność niż tym, którzy są znudzeni i pasywni.
Carmine Gallo (2016, s. 30)
Mówcy zazwyczaj zachowują się oschle, ponieważ nie pasjonują się przedstawionym tematem, oglądanie przepełnionego entuzjazmem mówcy jest odświeżające niczym szklanka wody na pustyni.
Carmine Gallo (2016, s. 31)
John C. Maxwell podkreśla, iż bez względu na to, ile razy przedstawiałeś już dany temat powinieneś stwarzać „wrażenie pierwszego razu” (2012, s. 96).
Autor wymienia „cztery niewybaczalne grzechy w komunikowaniu się” (2012, s. 84):
- brak przygotowania;
- brak zaangażowania;
- brak zainteresowania;
- skrępowanie.
Każde wystąpienie publiczne to olbrzymi wysiłek fizyczny, umysłowy i emocjonalny. Aby mu sprostać potrzebujemy energii – bez niej łatwo o znudzenie i zniechęcenie, które nasza publiczność zarówno usłyszy jak i zobaczy. Źródłem energii mówcy jest wiara w siebie wynikająca z przygotowania; pasja – efekt zainteresowania tym, co się robi oraz wiara w ludzi (Maxwell 2012, s. 102).
Sugestywne opowieści, slajdy i język ciała to istotne elementy przekonującej prezentacji, jednak przestają się liczyć, gdy mówcy brak pasji. Jeżeli chcesz zainspirować innych, najpierw musisz zainspirować siebie.
Carmine Gallo (2016, s. 53)
po trzecie: opowiadaj, nie przemawiaj
Od kiedy ognisko zastąpiło rzutnik prezenterzy zatracili pamięć o mocy opowieści.
Nancy Duarte (2012, s. 39)
Twoim celem nie jest „wygłoszenie” prezentacji – jest nim zainspirowanie, poruszenie, zachęcenie słuchaczy – więc jeśli chcesz do nich dotrzeć musisz nadać swojemu wystąpieniu rys osobisty.
Zapomnij o PowerPoincie i statystykach. Jeśli chcesz naprawdę porwać odbiorców, musisz umieć opowiedzieć historię.
Garr Reynolds (2011, s. 51)
Przywołuj wydarzenia (zarówno ze swojego życia jak i innych ludzi), które nawiązują bezpośrednio do tematu prezentacji oraz dotyczą czegoś, z czym słuchacze mogą się identyfikować.
Własne doświadczenie, które miało zaskakujący skutek, to najlepszy materiał na poruszającą historię.
Carmine Gallo (2016, s. 68)
po czwarte: zadawaj pytania
Pytania pozwalają nawiązać bliski kontakt i porozumienie.
Podczas każdej części wystąpienia powinieneś często zadawać słuchaczom pytania, które skłonią ich do refleksji (…). Dzięki tej technice wystąpienie nabiera charakteru konwersacji.
Jeremey Donovan (2016, s. 161)
Prezentacja to dialog. Zdaniem Jacka Rozenka nawiązanie rozmowy z odbiorcami podnosi jakość naszej prezentacji co najmniej o 30% (2016, s. 175).
Przestań myśleć, że kiedy wstajesz i cokolwiek mówisz, wygłaszasz przemówienie, bo wcale nic takiego nie robisz – w rzeczywistości prowadzisz rozmowę w nieco większej skali.
Garr Reynolds (2011, s. 20)
Zadając otwarte, uczciwe pytania pokazujesz, że interesuje cię to, co słuchacze myślą i czują.
Cztery sposoby stawiania pytań angażujących:
- sonda – np. „ilu z was …?”, „czy zgadzacie się ze mną?”, „czy ten argument was przekonuje?”
- szukanie potwierdzenia – np. „podjęcie tej decyzji było trudne, prawda?”
- skłanianie do myślenia – np. „co o tym myślicie”?, „czy waszym zdaniem słuszne jest …?”
- budowanie napięcia – np. „obserwuję i co widzę…?”
Pytaj:
- co chcielibyście?
- czego oczekujecie?
- co wam się podoba?
- co chcielibyście zmienić?
- co możemy zrobić, aby poprawić sytuację?
Mobilizując uczestników do aktywności, spraw, aby to oni powiedzieli wszystko, co chciał(a)byś, aby zostało powiedziane.
po piąte: słuchaj odpowiedzi
Słuchanie buduje zaufanie. Umiejętność uważnego słuchania pozwala rozwiać wątpliwości, podejrzenia i obawy słuchaczy.
Wszyscy obawiamy się manipulacji lub wykorzystania.
Nikt nie chce, by wciśnięto mu coś, na co nie ma ochoty, czego nie potrzebuje, z czego nie może skorzystać lub na co go nie stać.Brian Tracy (2015, s. 175)
Dzięki umiejętności słuchania wzrasta twoja wiarygodność.
po szóste: pobudzaj emocje słuchaczy
Przekonujący mówca świadomie stosuje trzy Arystotelesowe środki perswazji:
- logikę – postaw tezę i ją udowodnij;
- etykę – odwołuj się do wspólnych wartości i przeżyć (bądź wiarygodny);
- emocje – pobudzaj emocje i wyobraźnię.
Odwołując się do emocji zmotywujesz słuchaczy do zmiany sposobu myślenia i podjęcia konkretnych działań. Ponadto przyciągniesz ich uwagę oraz zwiększysz szansę na to, by zapamiętali twoje wystąpienie na dłużej.
Na dowód tego, że logika to za mało: uznane za jedno z najbardziej przekonujących wystąpień TED (wystąpienie Bryana Stevensona) zawierało 4057 słów, z czego na logos przypadało ich 25%, ethos – zaledwie 10%, pathos – pozostałe 65% (Gallo 2016, s. 61-62).
Aby zbudować poruszający publiczność moment zaskoczenia wykorzystuj: słowa zapadające w pamięć, opowieści z życia, rekwizyty, szokujące statystyki, materiały wizualne (fotografie, ilustracje, filmy).
Potrzeba odwagi, żeby stworzyć slajd na którym jest tylko jedno słowo (…). Potrzeba odwagi, żeby pokazać zdjęcia, zamiast zapełniać slajdy treścią ujętą w postaci punktów (…). Odwaga pozwala się wyróżnić i zostać zauważonym. Odwaga zdobywa serca i umysły.
Carmine Gallo (2016, s. 262)
Bądź odważny!
Literatura:
- Donovan J., TED. Jak wygłosić mowę życia, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2016
- Duarte N., Współbrzmienie. Znajdź wspólny język
z odbiorcami twojej prezentacji, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2012 - Gallo C., Mów jak TED. 9 sposobów na dobrą prezentację według wybitnych mówców, Grupa Wydawnicza Foksal Sp. z o.o., Warszawa 2016
- Maxwell J. C., Wszyscy się komunikują, niewielu potrafi się porozumieć, MT Biznes Sp. z o. o., Warszawa 2012
- Reynolds G., Prezenter bez tajemnic. Naga prawda o sile słowa i mocy slajdów, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2011
- Rozenek J., Prezentuj z pasją, MT Biznes Sp. z.o.o., Warszawa 2016
- Rzędowscy A., J., Mistrzowskie prezentacje. Slajdowy poradnik mówcy doskonałego, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2010
- Tracy B., Mów i zwyciężaj. Jak perswazyjnie prezentować w każdej sytuacji, MT Biznes Sp. z o. o., Warszawa 2015
- Żurek E., Sztuka wystąpień, czyli jak mówić, by osiągnąć cel, Poltext, Warszawa 2003
