Wszystko co powiesz w trakcie wystąpienia ma zbliżyć Twoją publiczność do wyznaczonego celu. Inspirująca treść pozwala wprowadzać zmiany.
Mówca tak powinien skonstruować przemówienie, by wyczerpać temat, ale nie wyczerpać słuchaczy.
Winston Churchill
Przystępując do przygotowania treści wystąpienia:
po pierwsze: zbierz i opracuj materiał – im więcej, tym lepiej
- szukaj wszystkiego, co ciekawe, „świeże i oryginalne”, trzymaj się z daleka od tego, co „stare i oklepane” (McGowan i Bowman 2014, s. 34);
- nawet z pozoru „nudny” temat może stać się porywającą przygodą – warunek: nie naśladuj innych, nie idź na skróty, po utartych ścieżkach, stawiaj sobie wyzwania;
- szukaj argumentów, które interesują i inspirują Ciebie – tylko będąc samemu zainteresowanym, będziesz w stanie przekonać innych;
Prezentacja, która nie interesuje samego mówcy, będzie płaska, bez polotu.
Jacek Rozenek (2016, s. 62)
po drugie: dokonaj jego selekcji (krytycznej analizy) – odrzuć 30-40% tego, co masz gotowe
- przedstaw tylko to, co umożliwi osiągnięcie celu, a nie wszystko, co wiesz na „zadany” temat;
Wystąpienie na dany temat nie jest prezentacją wszelkich umiejętności oraz pełnego zakresu wiedzy prelegenta, lecz jedynie wycinkiem jego zadań zawodowych.
Elżbieta Żurek (2003, s. 70)
- dobierz prezentowane treści pod kątem zainteresowań, potrzeb i preferencji słuchaczy.
Jedną ze sprawdzonych metod selekcjonowania informacji jest ustalenie tego, co uczestnicy wiedzieć: muszą, powinni i mogą.
(…) jednym z najczęstszych błędów w komunikacji jest przekazywanie nadmiernych ilości informacji i niepozostawienie czasu na namysł: <Dużo karmienia na siłę, mało miejsca na trawienie>. Pomijając część materiału, zyskujesz wolny czas na zadawanie pytań i ogólne mierzenie się z tematyką prezentacji.
Garr Reynolds (2011, s. 48)
Sposób na sukces w wystąpieniach publicznych to koncentracja na priorytetach – najważniejszych, kluczowych punktach.
Paweł Lenar przedstawia wskazówki ułatwiające dobór materiału na godzinne wystąpienie (2008, s. 43-44):
- zbierz materiał, z którym chcesz zapoznać odbiorców;
- wybierz trzy kluczowe wątki, najważniejsze zagadnienia (filary);
- do każdego z trzech tematów przygotuj ciekawostkę, historię;
- z pozostałego materiału wynotuj tylko klika faktów, zdań, które mogą zainteresować słuchaczy;
- zastanów się, czy wystarczy Ci czasu na omówienie wszystkich wynotowanych treści.
Według Agaty i Jerzego Rzędowskich siła naszego wystąpienia to „główny przekaz”, czyli „(…) jedno proste zdanie, które uczestnicy prezentacji usłyszą (od Ciebie), zobaczą (na slajdach) i poczują (dzięki emocjonalnym historiom i przykładom, jakich użyjesz)? Bez Głównego Przekazu nie ma dobrej prezentacji, jest tylko luźny zbiór slajdów i danych” (2010, s. 49).
Główny przekaz to nie to samo, co temat prezentacji (temat to za mało, by zainteresować publiczność) i jej tytuł (dobry tytuł powinien intrygować).
Zdaniem autorów (2009, s. 43-44) jeśli na pytanie o to, jaka jest główna myśl Twojego wystąpienia?, jak powiedział(a)byś to jednym zdaniem?, odpowiadasz:
- „to jest skomplikowana i wielowątkowa kwestia”, „tego nie można tak prosto powiedzieć” wówczas „(…) wystąpienie będzie bełkotem złożonym z setek oderwanych od siebie informacji”;
- „zamierzam przekonać… ”, „pokażę w jaki sposób…”, „zademonstruję…”, „wyjaśnię znaczenie…” wówczas „(…) wystąpienie będzie spójne i konkretne (…)”.
Carmine Gallo zachęca do uprawiania „myślowej dyscypliny” (2016, s. 149). Umiejętność wyrażania głównego przesłania (idei) w 140 znakach (nagłówek w stylu Twittera) daje szansę na stworzenie przejrzystej prezentacji, która zostanie zapamiętana przez słuchaczy.
Aby mieć pewność, iż prezentacja nie będzie zbyt długa i zagmatwana autor poleca stworzenie mapy przekazu, swoistego szkicu wystąpienia, który powinien zmieścić się na jednej stronie (2016, s. 223-225). Proces jego przygotowań jest następujący:
- krok 1 – sformułowanie nagłówka;
- krok 2 – wybór trzech kluczowych przekazów wspierających nagłówek;
- krok 3 – wzmocnienie trzech przekazów opowieściami, statystykami i przykładami.
Sposób na sukces to również odpowiednia organizacja treści.
Udana prezentacja przypomina scenariusz, posiada jasno określony:
- wstęp (15% czasu) – powiedz o czym będzie;
- rozwinięcie (75 % czasu) – powiedz to;
- zakończenie (10% czasu) – podsumuj o czym było.
Udana prezentacja posiada widoczną, przejrzystą strukturę, na którą składają się:
- teza (jasno sformułowana);
- argumenty (odpowiednio dobrane);
- wnioski (logicznie wynikające z całości).
Struktura musi być dostosowana do poziomu wiedzy słuchaczy i skonstruowana w sposób dla nich zrozumiały. Struktura wzmacnia tok rozumowania.
W strukturach opartych na naturalnym schemacie opowieści informacje uporządkowane są według:
- ich następstwa w czasie (minione wydarzenia) – struktura chronologiczna;
- przebiegu procesu, etapów (raporty, opisy projektu) – struktura sekwencyjna;
Struktury oparte na kontraście sprawdzają się w sytuacjach perswazyjnych. Treść prezentowana jest jako:
- problem – rozwiązanie (wskazanie problemu przekonuje do potrzeby zmian);
- porównanie – kontrast (przedstawienie różnic lub podobieństw między elementami pozwala na głębszy wgląd w zagadnienie);
- przyczyna – skutek;
- zaleta – wada.
Jeśli publiczność nie jest w stanie dostrzec struktury, to znaczy, że prezenterowi zabrakło czasu na uporządkowanie informacji (…). Prezentacje, które poruszają wszelkie możliwe wątki, pozostawiają odbiorców zagubionych w labiryncie myśli.
Nancy Duarte (2012, s. 150)
Ostateczny efekt, nie jest wynikiem obfitości materiału lecz sposobu jego opracowania.
Literatura:
- Duarte N., Współbrzmienie. Znajdź wspólny język z odbiorcami twojej prezentacji, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2012
- Gallo C., Mów jak TED. 9 sposobów na dobrą prezentację według wybitnych mówców, Grupa Wydawnicza Foksal Sp. z o. o., Warszawa 2016
- Lenar P., Sekrety skutecznych prezentacji multimedialnych, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2008
- McGowan B., Bowman A., Traf w sedno. Jak mówić, aby przekonywać, MT Biznes Sp. z .o.o., Warszawa 2014
- Reynolds G., Prezenter bez tajemnic. Naga prawda o sile słowa i mocy slajdów, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2011
- Rozenek J., Prezentuj z pasją, MT Biznes Sp. z.o.o., Warszawa 2016
- Rzędowscy A., J., Mówca doskonały. Wystąpienia publiczne w praktyce, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2009
- Rzędowscy A., J., Mistrzowskie prezentacje. Slajdowy poradnik mówcy doskonałego, Wydawnictwo HELION, Gliwice 2010
- Żurek E., Sztuka wystąpień, czyli jak mówić, by osiągnąć cel, Poltext, Warszawa 2003
